Türkiye’de bilhassa son 5 yılda süratle artan kira ve mesken fiyatları barınma konusunu tartışmaya açarken, minimum ücretlinin kira ödemesi ve mesken alması 2010’dan bu yana nasıl değişim gösterdi?
Ekonomim’den Özder Şeyda Uyanık’ın haberine nazaran, kira ve konut fiyatları son 14 yılda katlanarak artarken, minimum ücretlinin gelirindeki değişime nazaran kira ödeniyor ancak konut sahibi olmak gitgide zorlaşıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 Nisan’dan bu yana açıklamadığı unsur sepeti fiyatlarında yer alan ‘Kiracı Tarafından Ödenen Gerçek Kira’ fiyatları ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan Konut Ünite Fiyat bilgilerinden 2010-2015-2020 ve 2024 yılları sonundaki duruma bakıldığında değişim görülüyor.
Kiralardaki Artış
2010 yılı sonunda TÜİK’in datalarına nazaran, gerçek kira 488,11 TL olurken, 2015 yılında 669,22 TL’ye, 2020 yılında 1.122,14 TL’ye çıkıyor. TÜİK’in harcama kalemlerindeki artış oranında incelendiğinde, son olarak 2022 Nisan’da açıkladığı fiyat olan 1.408,73 TL üzerinden 2024 sonuna artış oranı yüzde 480 oluyor. Bu artış oranıyla 2024 sonunda enflasyon hesaplamasında TÜİK, kirayı 8.170,65 TL olarak alıyor.
Ev Fiyatlarındaki Artış
TCMB’nin bilgilerine nazaran, Türkiye’de konut ünite fiyat üzerinden 100 metrekare bir meskenin fiyatı 2010’da 106 bin 270 TL, 2015’te 221 bin 720 TL, 2020’de 397 bin 200 TL olurken, 2024 sonunda 3 milyon 606 bin 130 TL oluyor.
Ev Fiyatlarının Kiraya Oranı Artıyor
Ev fiyatlarındaki artış ile kiralardaki artış yarışırken orana bakıldığında mesken fiyatlarının daha önde gittiği görülüyor.
Asgari Fiyatlı Ne Durumda?
Asgari fiyat, bu devirlerde TÜİK’in hesapladığı kiralara oranla avantajlı pozisyona geçerken, TCMB’nin hesapladığı konut fiyatlarında ise geriye düşüyor.2010’da minimum fiyatın TÜİK’in hesapladığı kiraya oranı 1,56 olurken, yani taban fiyat 1,5 kira ederken, 2015’te bu oran 1,80’e çıkıyor. 2020’de minimum fiyat 2,07 kiraya karşılık gelirken, 2024’te bu oran 2,08 oluyor.Ancak iş mesken almaya gelince tablo değişiyor. Mesken fiyatlarına oranla taban fiyat geriliyor. 2010’da taban fiyat bir konut fiyatının yüzde 0,72’si oranında olurken, 2024 gelindiğinde bu oran yüzde 0,47’ye geriliyor.Özetle, taban fiyatlı Türkiye genelindeki kiraları ödemekte zorlanmazken, mesken almak konusunda zorlanıyor.
Kaynak: Memurlar